Tiêm vắc-xin mũi 3, mũi 4: nên hay không?

Trên thế giới, dịch bệnh COVID-19 vẫn diễn biến phức tạp, khó lường và đã bùng phát trở lại tại một số quốc gia. Việt Nam vẫn tiếp tục ghi nhận các biến chủng mới và hoàn toàn có nguy cơ bùng phát dịch trở lại. Tiêm vắc-xin là biện pháp hiệu quả nhất, có ý nghĩa chiến lược trong phòng, chống dịch bệnh

Theo thống kê của Bộ Y tế về tình hình COVID-19, tính đến ngày 25/07/2022, cả nước có tổng 10.767.948 ca nhiễm, số ca tử vong là 43.092. Trong 24 giờ qua ghi nhận 748 ca mới. Công tác tiêm vắc-xin cho người dân vẫn được tích cực triển khai và thống kê đến hết ngày 21/07/2022 thì tổng số liều vắc-xin COVID-19 đã được tiêm là 241.480.787 liều, cụ thể:

– Số liều tiêm cho người từ 18 tuổi trở lên là 210.612.349 liều. Trong đó: mũi 1 là 71.298.413 liều; mũi 2 là 68.814.862 liều; mũi 3 (vắc-xin Abdala) là 1.515.146 liều; mũi bổ sung là 14.048.754 liều; mũi nhắc lại lần 1 là 47.347.351 liều; mũi nhắc lại lần 2 là 7.587.823 liều.

– Số liều tiêm cho trẻ từ 12 đến dưới 18 tuổi là 19.949.234 liều. Trong đó: mũi 1 là 9.030.318 liều; mũi 2 là 8.695.112 liều; mũi nhắc lại lần 1 là 2.223.804 liều.

– Số liều tiêm cho trẻ từ 5 – dưới 12 tuổi là 10.919.204 liều. Trong đó: mũi 1 là 7.388.541 liều; mũi 2 là 3.530.663 liều.

Cũng theo Bộ Y tế, thời gian qua, tiến độ tiêm mũi 3 và mũi 4 cho các đối tượng từ 12 tuổi trở lên còn chậm; tiến độ tiêm mũi 1 và 2 của trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi là rất chậm. Đến nay nhiều địa phương tiêm mũi 2 chỉ đạt dưới 17%.

Theo một nghiên cứu mới nhất trên tạp chí Báo cáo hàng tuần về bệnh tật và tử vong của CDC Hoa kỳ ngày 15/07/2022, tiêm vắc-xin COVID-19 mũi thứ ba và thứ tư cung cấp sự bảo vệ đáng kể cho những người trưởng thành có hệ thống miễn dịch khỏe mạnh, đủ điều kiện tiêm chủng trong giai đoạn Omicron hình thành các biến thể vào đầu năm 2022. Các phát hiện của nghiên cứu này cùng với dữ liệu được công bố gần đây cho thấy những người bị nhiễm biến chủng BA.2 có thể có kháng thể bảo vệ giúp cơ thể miễn nhiễm với biến chủng BA.5. Điều này cho thấy rằng các loại vắc-xin hiện nay có thể bảo vệ cơ thể, giảm mức độ nặng khi bị nhiễm biến thể BA.5 đang lưu hành.

Để đánh giá hiệu quả của mũi thứ 2, 3 và 4 của vắc-xin mRNA COVID-19 (Pfizer-BioNTech hoặc Moderna) ở những người trưởng thành có hệ miễn dịch khỏe mạnh, các chuyên gia đã tiến hành điều tra dữ liệu trên hơn 214.000 ca cấp cứu/chăm sóc tích cực và hơn 58.000 ca nhập viện với chẩn đoán bệnh giống COVID-19 ở 10 tiểu bang của Hoa Kỳ từ giữa tháng 12/2021 đến giữa tháng 06/2022. Kết quả nghiên cứu cho thấy:

• Khi BA.1 là biến thể chủ yếu, hiệu quả của vắc-xin là 61% đối với các đối tượng đã tiêm mũi thứ 2 trong việc giảm biến cố nhập viện liên quan COVID-19; hiệu quả vắc-xin tăng lên từ 85% –92% sau khi tiêm mũi thứ ba/mũi nhắc lại.
• Khi BA.2/BA.2.12.1 chiếm ưu thế, hiệu quả của vắc-xin với các đối tượng đã tiêm mũi thứ 2 là 24% trong việc giảm biến cố nhập viện liên quan COVID-19 và tăng lên 52% –69% sau khi tiêm mũi thứ ba/mũi nhắc lại.
• Các mô hình tương tự cấp cứu và chăm sóc tích cực, cũng cho thấy hiệu quả vắc-xin thấp hơn trong giai đoạn BA.2/BA.2.12.1 chiếm ưu thế và tăng lên sau khi tiêm mũi 3 hoặc 4 so với mũi 2.
• Ở người lớn từ 50 tuổi trở lên trong giai đoạn BA.2/BA.2.12.1, hiệu quả của vắc-xin trong việc giảm biến cố nhập viện liên quan COVID-19 là 55% trong hơn 4 tháng sau khi tiêm liều nhắc lại/thứ ba và tăng lên 80% sau một tuần sau khi tiêm mũi thứ tư.

Với sự gia tăng gần đây về số ca tử vong và số ca nhập viện liên quan đến biến thể BA.5, vắc-xin COVID-19 vẫn là công cụ quan trọng nhất để bảo vệ mọi người chống lại bệnh nặng, nhập viện và tử vong. Tuy nhiên, việc lựa chọn có tiêm mũi tăng cường hay không vẫn tuỳ thuộc vào mức độ kỳ vọng của mỗi người.

ThS. Từ Minh Thành – Khoa KTXNYH (tổng hợp)

Tài liệu tham khảo

1. Link-Gelles R, Levy ME, Gaglani M, et al., Effectiveness of 2, 3, and 4 COVID-19 mRNA Vaccine Doses Among Immunocompetent Adults During Periods when SARS-CoV-2 Omicron BA.1 and BA.2/BA.2.12.1 Sublineages Predominated — VISION Network, 10 States, December 2021–June 2022. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. ePub: 15 July 2022.
2. Hachmann NP, Miller J, Collier AY, Ventura JD, Yu J, Rowe M, Bondzie EA, Powers O, Surve N, Hall K, Barouch DH., Neutralization Escape by SARS-CoV-2 Omicron Subvariants BA.2.12.1, BA.4, and BA.5., N Engl J Med. 2022 Jul 7;387(1):86-88.
3. https://www.cdc.gov/media/releases/2022/s0715-COVID-VE.html